Volgende week is het prinsjesdag. Er is nog totaal geen zicht op een nieuw kabinet. Dat betekent dat het huidige demissionaire kabinet de financiële plannen maakt. Dat zal daarbij (en dat hoort ook zo) uiterst terughoudend zijn met nieuwe plannen. Je wil niet over je graf regeren nietwaar.
Geen geld wel extra taken
Voor gemeenten is dit onacceptabel. Het huishoudboekje van gemeenten is voor meer dan 60% afhankelijk van geld van het Rijk. Geld dat jij en ik betalen via verschillende belastingen. Denk aan de inkomstenbelasting, loonbelasting, BTW of de motorrijtuigenbelasting. Via een ondoorgrondelijk verdeelsysteem komen die geldstromen bij gemeenten terecht die daar (deels) rijkstaken voor uitvoeren zoals bijstandsuitkeringen, zorg en handhavingstaken.
Tot zover niks aan de hand. Maar…. de rijksoverheid heeft zich de afgelopen jaren meester getoond in het enerzijds wel steeds meer verleggen van taken van Rijk naar gemeenten zonder daarbij voldoende geld te bieden. Uit de krant kennen we allemaal de problemen die er zijn rond de financiering van de zorg. Maar er zijn er veel meer.
Al jaren te weinig geld
Zo krijgen gemeenten al jarenlang veel te weinig geld om nieuwe schoolgebouwen te realiseren. Zeker nu we ook ambities hebben om dergelijke gebouwen energie neutraal te maken. Een gezonde en goede plek om naar school te gaan zou toch vanzelfsprekend moeten zijn? In Den Haag wijst men naar de gemeente, maar zonder geld er bij te geven.
We moeten van het aardgas af. Een Rijksambitie met de problemen in Groningen en de impact op het klimaat van gebruik van fossiele brandstoffen als achtergrond. Heel begrijpelijk, maar ook heel ingrijpend. Hoe kunnen we zorgen dat iedereen (ook mensen die wat minder te besteden hebben) deze stappen kunnen maken? Dit vraagt tijd en geld. En weer komt het Rijk niet met een oplossing.
En tot slot meer specifiek voor Heerenveen topsport. We profiteren als gemeente zeker ook van de geweldige infrastructuur die we op sportgebied hebben. Zowel breedtesport als topsport maakt er gebruik van. Maar het hebben van olympische ambities op Rijksniveau verplicht je ook om de samenleving in staat te stellen die infrastructuur in stand te houden. Je zult moeten bijdragen net zoals je dat ook bij rijksmonumenten of andere belangrijke infrastructuur doet.
Boter bij de vis!
Het kabinet zal op Prinsjesdag geen enkel gebaar richting gemeenten maken is mijn inschatting. Reden te meer om de Kamerleden hierop aan te spreken. Neem je verantwoordelijkheid! Niet alleen maar debatteren over krantenkoppen, boter bij de vis! En dat kan, als je de verkiezingsprogramma’s leest is er een Kamermeerderheid voor het beter en meer ondersteunen van gemeenten.
Dus een demissionair en ceremonieel Prinsjesdag moment geloof ik wel, ik heb mijn hoop op de algemene beschouwingen. Laat de Kamer het stuur maar in handen nemen, doe iets met ons geld en stop met gemeenten uit te wringen.
