Heb je de kamerbrief al gelezen? Op zondag ging de telefoon. Een journalist die me vroeg wat ik er van vond. Ik had de brief nog niet gelezen. Wat staat er in dan? Tja veel, en heel weinig… Dan moet ik hem toch eerst lezen denk ik.

Waar gaat dit over?

De tweede kamer kreeg vrijdag de 13^e mei (timing is ook een ding) een brief (of liever boekwerk van 31 pagina’s) over de hervormingen in de jeugdzorg. Vol trots presenteren de staatssecretaris van Ooijen en minister Weerwind dat ze de afgelopen tijd veel gesproken hebben met ouders, jongeren en betrokkenen. Doel van de gesprekken was kijken wat er goed ging en wat er beter kan in de jeugdzorg. Indringende verhalen, en een roep om meer urgente hulp!

Eerlijk, de eerste pagina’s van de brief lezen prima en geven de lezer het gevoel dat hier eindelijk de zaak wordt opgepakt. Maar dan al snel kantelt de brief. En verwordt het tot een kille en zakelijke systeembeschrijving van een niet werkend systeem waar met een verbouwing en hervorming een werkend systeem van moet worden gemaakt. De aanpak van de bewindspersonen: alle problemen in kleine stukken knippen, per stukje een oplossing vinden en klaar!

Nog los van dat ik twijfel of je zo een complex vraagstuk als dit moet aanpakken, zit er bij meer weerstand in de manier van werken omdat het  lijkt op hoe de Rijksoverheid ook te werk is gegaan bij de toeslagenaffaire, de aanpak van de problemen in Groningen en misschien ook wel de Corona pandemie..

Een paar voorbeelden

De staatssecretaris stelt voor de werking van de jeugdwet te begrenzen. Prima hoor, heb ik zelf ook jaren geroepen… maar daarmee zijn de problemen van mensen niet weg. Ze vallen niet meer onder de jeugdwet, maar in gezinnen blijven de problemen want thuis is het gedrag nog altijd lastig. En daarmee creëren we een systeem dat mogelijk “werkt” maar kloppen veel mensen op een dichte deur met een hulpvraag.

Nog een voorbeeld. Een ingeboekte bezuiniging voor gemeenten neemt de Rijksoverheid over. Aardig he! Had ik maar zo’n fidele geldverstrekker. Maar weer zit er een addertje onder het gras. Want de Rijksoverheid gaat voor die groep een eigen bijdrage  invoeren. Maar wat als een ouder die de eigen bijdrage niet kan betalen toch hulp nodig heeft? Of wat als mensen moeten kiezen tussen brood op de plank, of naar de jeugd GGZ. Laten we die gezinnen dan in de steek? of komen die mensen ook gewoon bij de gemeente met hun zorgen en vragen?

Wij weten wel beter

Gelukkig werken veel gemeenten al veel meer vanuit de leefwereld van mensen. De mens voorop in plaats van het systeem. En natuurlijk moet er iets veranderen. Maar doe dat weloverwogen en start ook vooral het gesprek over welke problemen er zijn en hoe we deze door samen te werken kunnen oplossen. Of zijn sommige problemen misschien ook onderdeel van het leven en moeten we accepteren dat we niet allemaal gelijk zijn? Niet iedere gezin is het modelgezin met vakantiefoto’s in de duinen van Terschelling met coltrui, hippe zonnebril en Golden Retriever. Er moet een omslag plaatsvinden in onze samenleving. En dat vraagt tijd, en een Rijksoverheid die dergelijke lange termijn plannen maakt, een visie heeft en er naar handelt.

Kamer doe er wat aan!

Het in blokjes hakken van systeem problemen om kleine stukjes systeem te verbeteren en te hopen op een beter werkend systeem…. Is dat werkelijk de oplossing? Was een les van de toeslagen affaire niet: bezint eer ge begint?

Ik hoop dat de Tweede Kamer in debat met de bewindspersonen toch vooral het zaadje kan planten om meer fundamenteel naar ontwikkelingen in de samenleving te kijken en van daaruit te redeneren en te zoeken naar oplossingen die werken in de echte leefwereld van mensen en de dagelijkse praktijk van professionals. Je weet wel die mensen uit de eerste alinea van de brief.

 

 

 

 

In Heerenveen moeten alle kinderen  gelijkwaardig kunnen opgroeien

In Nederland krijgt ruim één op de vier kinderen aanvullend onderwijs. Ouders kopen bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining. Dat is niet goedkoop en dus maken vooral ouders met voldoende inkomen er gebruik van. Wij hebben geen reden om te denken dat het in Heerenveen sterk afwijkt van de landelijke trend. Sterker nog, de afgelopen jaren hebben wij diverse verzoeken en initiatieven van bijles- en huiswerkinstituten voorbij zien komen. Ze willen allemaal met de wethouder onderwijs spreken. Het is ordinaire acquisitie van een snel groeiende onderwijsmarkt. Na de zorg en de woningbouw dreigt nu ook ons publieke onderwijssysteem ten prooi te vallen aan de marktwerking.

Wat is er aan de hand?

De afgelopen tien jaar is het geld dat ouders besteden aan huiswerkbegeleiding meer dan verdubbeld naar bijna 320 miljoen euro in 2019. En daarmee doen ouders mee in een wedstrijd om hun kinderen een streepje voor te geven op de rest. Natuurlijk wil iedere ouder het beste voor zijn of haar kind, maar met deze individualisering en commercialisering van het onderwijs schaadt je eigenlijk alle kinderen. Het ondermijnt de kwaliteit van het publieke onderwijssysteem en heeft een zichzelf versterkend effect.

Bijles was ooit iets voor rijke ouders, maar tegenwoordig maakt ongeveer één op de drie middelbare scholieren gebruik van aanvullend onderwijs. De markt groeit explosief, ieder jaar komen er meer dan honderd bedrijven bij die zich bezig houden met bijles en studiebegeleiding. Ze wroeten zich in het schuldgevoel van ouders die bang zijn dan hun kinderen anders achterop raken.

Waarom is dat erg?

Het vergroot de kloof. De afgelopen tijd hoorde en zag u vast veel over deze kloof, deze is juist de afgelopen jaren vergroot door oplopende leerachterstanden. We weten dat de omgevingsfactoren rondom kinderen van belang zijn voor hun ontwikkeling. Kunnen je ouders je helpen bij je huiswerk? Hebben ze voldoende geld, of is er financiële stress? Zijn ze gezond, zijn er boeken in huis, wordt er aandacht besteed aan algemene ontwikkeling? Zijn je ouders überhaupt thuis?

En ook de school waar je op zit speelt een rol. Kan je goed met de leraar overweg, hebben ze oog voor jou? Hoe vernieuwend is de school zelf? Het blijkt allemaal invloed te hebben op de keuzes en adviezen die kinderen maken en krijgen.

Wat kunnen we er aan doen?

Het is nog niet te laat. Als wethouder en gemeenteraad ga je er niet over, maar je bent er wel van. De afgelopen vier jaar hebben we samen met het onderwijs in onze gemeente een begin gemaakt met het maken van een lokale educatieve agenda. Door corona en de tijdelijke sluiting van onderwijs is dat even stil komen te liggen. Maar nu is er (mede door corona) alle reden dit met voorrang weer op te pakken. Wij zijn dan ook heel blij met het project voor kansengelijkheid in de wijk de Greiden. Maar wat kunnen we nog meer doen?

Als we het echt aan willen pakken moeten we naast het ondersteunen en verbeteren van het publieke onderwijs (door goede schoolgebouwen, bewegingsonderwijs, gezonde scholen etc.) ook het privéonderwijs gaan zien voor wat het is: een door ouders gekochte voorsprong voor hen die het getroffen hebben. Maar waarom zijn we daar niet transparant in? Waarom staat er niet op je diploma: gehaald dankzij extra ondersteuning en bijles?

En waarom betalen al die onderwijsbedrijven geen omzetbelasting? Waarom worden al die “ondernemers” niet gewoon belast zoals iedere andere ondernemer, zodat van die belasting de collectieve systemen zoals het publieke onderwijs weer kunnen verbeteren? We hoeven vanuit de gemeente dergelijke ondernemers niet met open armen te ontvangen. Wij kunnen beter staan voor en werken aan een sterk en solidair publiek onderwijs.

In Heerenveen moeten alle kinderen gelijkwaardig kunnen opgroeien, zonder uitzondering. Wij zorgen er voor dat iedereen die wegen kan bewandelen. En niet alleen zij die de weg kennen.

Herkent u zich in deze steeds groter wordende kloof? Of heeft u er ervaring mee? Laat uw stem horen: [email protected]

 

Jelle Zoetendal (Vader van twee schoolgaande kinderen, wethouder onderwijs en lijsttrekker PvdA Heerenveen)

Wanda Ottens (Moeder van een schoolgaande dochter, Fractievoorzitter en kandidaat raadslid PvdA Heerenveen)

Vandaag in de rubriek Te Gast van de Leeuwarder Courant een bijdrage van:

Jelle Zoetendal (wethouder in Heerenveen en lijsttrekker PvdA Heerenveen)

Jan Elsinga (Voorzitter Lokaal netwerk FNV Heerenveen-Opsterland, kandidaat raadslid PvdA Heerenveen)

---

Is het Noorden weer het bokje?

Op dinsdag 18 januari zal het Kabinet Rutte van VVD, D66, CDA en CU de regeringsverklaring afleggen in de Tweede Kamer. De plannen van het kabinet zijn op veel onderdelen nog niet erg concreet. Kansen dus ook voor de Tweede Kamer om nog aan te vullen of bij te sturen. Vanuit het Friese Heerenveen een paar zaken waar wij graag een aanpassing zouden zien.

Investeer in de ondergewaardeerde mensen

In het onderwijs, de zorg en bij overheidsdiensten is al jaren sprake van een oplopend tekort aan personeel. Alleen al in de zorg en welzijn verwachten we in Noord-Nederland een tekort van 20.000 werknemers binnen nu en acht jaar. In Heerenveen worden de grootste personeelstekorten verwacht, ongeveer 15% in 2030. Dat is het dubbele van het landelijk tekort. Wat ons betreft vraagt een ambitie om in te zetten op brede welvaart in Fryslân een extra inzet van extra vakmensen. Dat betekent dat het Rijk zal moeten inzetten op goede arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en voldoende collega’s (minder werkdruk). We vragen de Tweede Kamer aandacht te schenken voor het ondersteunen van het Noorden bij het opvangen van het toekomstige tekort aan vakmensen.

Bezuinigingen op verpleeghuiszorg en jeugdzorg niet doorvoeren

Het Kabinet van VVD, D66, CDA en CU stelt voor € 350 miljoen op verpleeghuiszorg en € 500 miljoen op de jeugdzorg te bezuinigen. De gemeente Heerenveen telt 6 verpleeghuizen met plaats voor ruim 800 van onze inwoners. De komende jaren neemt het aantal ouderen in onze gemeente toe. Wij zien ook dat het nodig is met de uitgaven een grotere groep te bedienen, maar er dan ook nog zoveel op bezuinigen lijkt ons onhaalbaar zonder verlies van kwaliteit van leven voor onze inwoners.

De bezuiniging op de jeugdzorg raakt de kwetsbare jongeren in onze gemeente direct. Bovendien gaat het in tegen de gemaakte afspraken tussen Rijk en gemeenten. Laat deze groep niet in de kou staan!

Volkshuisvesting vraagt voldoende sociale woningbouw

Ook in Heerenveen staat de woningmarkt onder druk en dit zal de komende jaren alleen maar toenemen. Helemaal wanneer de druk vanuit de grotere steden en randstad zich verplaatst naar de regio. Het recht voor huurders om hun corporatiewoning te kunnen kopen is een slecht idee. Het kan niet de bedoeling zijn betaalbare huurwoningen aan de woningvoorraad te onttrekken. Uit het verleden weten we dat het recht op koop leidt tot versnelde afbraak van de sociale woningbouw. Het geld voor de bouwimpuls waar het Kabinet mee pronkt blijkt te zijn weggehaald bij de gemeenten, een sigaar uit eigen doos dus. We rekenen er op dat de Kamer met geld komt om de woningmarkt ook bij ons echt aan te kunnen pakken.

We wensen alle partijen, coalitie en (vooral) oppositie, veel wijsheid en hopen op verstandige bijsturing om de welvaart en het welzijn ook in de gemeente Heerenveen te kunnen versterken.

 

 

 

 

Geweldig, met 100.000 euro direct aan de slag met kansengelijkheid in De Greiden

 

De gemeente Heerenveen geeft een subsidie van honderdduizend euro aan scholen, kinderopvang en maatschappelijke organisaties voor het aanpakken van kansenongelijkheid. Het geld komt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In de Greiden liggen al concrete plannen voor het werken aan een positief opgroei- en opvoedklimaat. Met deze subsidie kan daar een concreet vervolg aan worden gegeven.

Waar gaat het over?

Kansengelijkheid gaat over de waardering voor kinderen, de mogelijkheid bieden zich te ontplooien en zo het maximale uit zichzelf te halen. De komende tijd worden plannen voorbereid. Iedereen die te maken heeft met opgroeien en opvoeden van kinderen en jongeren in De Greiden, wordt uitgedaagd om met elkaar in gesprek te gaan. Hierbij wordt actief de samenwerking met ouders gezocht. Op basis hiervan worden activiteiten opgezet, bijvoorbeeld op het gebied van sport en taal. In het voorjaar van 2022 wordt een startbijeenkomst georganiseerd.

Subsidie van Gelijke Kansen Alliantie

De Gelijke Kansen Alliantie subsidie van 100.000 euro wordt ingezet in de wijk De Greiden, waar al plannen liggen om te werken aan dit thema. Ik wil dat ieder kind evenveel kansen heeft. Extra geld helpt daarbij. De Greiden is een kinderrijke buurt, waar veel kind- en sociale voorzieningen zijn. Door met elkaar samen te werken hebben we kinderen sneller in beeld. En weten we wat zij nodig hebben om zich beter te kunnen ontwikkelen. De aanpak die we hier neerzetten kunnen we vervolgens ook inzetten in andere wijken in Heerenveen.

 

Radio interview Omrop Fryslân

Omrop Fryslân pakte het onderwerp op zo vlak voor de Feestdagen. Heb je het interview gemist? Luister het dan hier terug.

Heerenveen praat mee over nationaal uitvoeringsplan gezondheid

 

Een kleine maand geleden was ik van plan een motie in te dienen op de algemene ledenvergadering van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeente). De titel van de motie: Stevig verankeren van taken en verantwoordelijkheden op het vlak van gezondheid. Het doel van de motie was het onderwerp gezondheid namens de VNG in te brengen bij de kabinetsformatie.

Waarom de motie?

Voor het welzijn van onze inwoners is gezondheid het allerbelangrijkste. En bij het beteugelen van de Covid-19 pandemie hebben we gezien hoe de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD) een sleutelrol gespeeld hebben, en nog steeds spelen. Deskundigen zijn het er over eens dat deze pandemie als een wake-up call gezien mag worden. Omdat het onze uitvoeringskracht rondom preventie en gezondheid op de proef heeft gesteld.

Elke dag dat de politiek niet anticipeert op een volgende (of langere) pandemie is spelen met vuur. Er is behoefte aan een langjarige aanpak met structurele middelen. Dus de motie vroeg om dit bij de kabinetsformatie in te brengen en na je jagen. De motie is ondersteund door bijna alle Friese gemeenten.

Maar toen

Vanwege strengere corona maatregelen kon die ledenvergadering niet door gaan. En is er een nieuwe datum voor de vergadering gevonden in het vroege voorjaar. Veel te laat natuurlijk voor een motie die oproept in de onderhandelingen iets in te brengen. Ik heb de motie omgezet naar een brief met dezelfde oproep. Deze brief is in het dagelijks bestuur van de VNG besproken. Afgelopen week volgde de reactie van de VNG en die stemde mij positief.

Wat gaan we doen?

Het VNG bestuur ziet mijn motie als een ondersteuning van hun inzet als het gaat om het sociaal domein en preventieve gezondheid. De VNG wil de komende periode samen met gemeenten toewerken naar een strategisch koersdocument over de gemeentelijke toegevoegde waarde en rol in publieke gezondheid. Om tot dit document te komen worden verschillende stappen gezet. Naar aanleiding van de motie en brief is Heerenveen gevraagd mee te werken aan dat traject. Op die manier hoop ik (mede namens de Friese gemeente) een bijdrage te kunnen leveren aan dit belangrijke thema.

Wat wil jij dat we gaan doen?

Heb je vanuit je werk, hobby of je interesse tips of ideeën die eigenlijk wel in zo’n koersdocument een plekje moeten krijgen? Mail ze dan naar mij via [email protected] en dan kijk ik wat ik er mee kan doen.

Regio doet er toe, ik hoop dat VVD, CDA, D66 en CU in Den Haag dat ook snappen!

Even kwamen ze naar Groningen toe. De onderhandelaars voor een nieuw kabinet. Vooropgesteld dat het goed is dat ze dat gedaan, hebben viel me op dat de regio toch vooral ver weg van Den Haag lijkt.

Onrust in de samenleving

De regio, ook Friesland zit vol ongenoegen. Naast het verdwijnen van veel voorzieningen zien we dat Friezen een slechtere kans op de arbeidsmarkt hebben, er inmiddels ook in Friesland hoge druk op de woningmarkt is en dat ook boeren zich door de overheid aangevallen voelen. En dan heb ik het nog niet over natuurwetgeving en evenementen, de onrust in zowel samenleving als provinciale politiek over de Lelylijn, de demografische ontwikkeling, een dreigend tekort aan medewerkers in de zorg en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Dat ongenoegen blijft tot nu toe onvoldoende beantwoord, ook door mij. Hoe gaan we om met het gevoel van niet gehoord worden door de overheid in onze regio? Hoe kun je vertrouwen hebben in een overheid als die nergens meer te bekennen is? Een vraag die onderzoekers Caspar van den Berg en Annemarie Kok van de Rijksuniversiteit Groningen onlangs terecht optekenden.

Samenwerken in de regio

Maar er zijn ook lichtpuntjes. Een mooi voorbeeld van hoe het wel kan is de Regio Deal Zuidoost Friesland. Hoe we in de regio Zuidoost Friesland samenwerken om dorpen en het landschap sterker te maken en hoe we met middelen uit Den Haag proberen iets van het vertrouwen te herstellen. En dat alles met als drijvende kracht en verbeteren en/of behouden van brede welvaart.

Een samenwerking die, in mijn ogen in een veel groter gebied dan alleen Zuidoost Friesland, nodig is om ook grote ontwikkeling als de energietransitie, de woningbouwopgave (ook in de dorpen), klimaatverandering, biodiversiteit en stikstof snel en daadkrachtig aan te pakken.

Help met organiseren en geld

Onlangs mocht ik een bescheiden rol spelen op een avond over de Regio Deal. Onderweg terug naar huis had ik een glimlach op mijn gezicht. Zoveel mooie initiatieven, zoveel mooie projecten, zoveel mooie mensen die er aan werken en een hele mooie (bijna vanzelfsprekende) samenwerking. Over het opknappen van het centrum van Bakkeveen, het aanpakken van het gebied rondom de Linde tot verdrogingsbestrijding in de bossen van Oranjewoud. De mensen die ik interviewde hadden een oproep voor de onderhandelaars: leg verantwoordelijkheden bij de mensen zelf maar help ze wel met organiseren. Samen kunnen we heel veel en heel belangrijk: geld helpt!

Daarom een oproep aan de onderhandelingstafel: maak het geld voor de Regio Deal structureel en organiseer de aanpak van brede welvaart van onderop. Vanuit de regio samen met de lokale overheden. Door op die manier actief, aanwezig en benaderbaar te zijn in de regio (in dorpshuizen, kerken, gymzalen noem maar op) laat je ook aan de inwoners zien dat hun leefwereld er voor ons toe doet. Want als het goed gaat met de regio, gaat het ook goed in Den Haag.

[Foto's: Sietse de Boer]